همانطور که حتما می‌دانید بورس تهران بارها نشان داده پیش‌بینی در مورد آن کار ساده‌ای نیست و فعالان بازار سرمایه نه تنها تحلیلگرها بلکه خودشان را هم غافلگیر می‌کنند. نمونه‌اش همین رشد بی‌سابقه بورس طی سال گذشته است به‌طوری که اگر ابتدای سال ۹۸ به یک سهامدار می‌گفتید امسال سردار سلیمانی ترور خواهد شد، ایران به پایگاه‌های آمریکا حمله خواهد کرد، تحریم‌ها به شدیدترین حالتشان خواهند رسید و بورس هم رشد می‌کند، می‌گفت حتما عقلتان را از دست داده‌اید، ولی خب همه دیدیم که همه این موارد اتفاق افتادند. چرا؟
آیا به‌نظر شما منطقی هست که بورس تهران معمولا در بحران‌ها رشدهای چشمگیری دارد؟ در نگاه اول مشخصا نه اما اگر عمیق‌تر نگاه کنیم، می‌بینیم در شرایط بحران اقتصادی ما شرایط خاصی را در کشور داریم و در تحلیل‌ها باید این شرایط را به‌درستی در نظر گرفت. بعضی از این شرایط از این قرارند:
اولا الان چون خبری از دلار نفتی نیست دولت دستش بسته است و توان دخالت زیاد در بازار را ندارد. دخالت‌های گاه و بیگاه دولت که برهم زننده نظم اقتصاد آزاد هست بسیار به ضرر تولید‌کننده‌ها وبخش خصوصی بوده که هم اینک دولت توان سابق برای این کار را ندارد و این به‌نفع شرکت‌ها و نهایتا بورس هست.
ثانیا وقتی قیمت ارز جهش سنگینی پیدا کرده، تازه در این شرایط هست که صادرات شدیدا به‌صرفه می‌شود به‌گونه‌ای که همه شرکت‌ها به فکر صادرات به کشورهای همسایه افتاده‌اند. اگر قبلا با ارز ارزان واردات به‌راحتی انجام می‌شد و حاشیه سود بسیار شیرینی داشت، الان با وضعیت قیمت سرسام‌آور دلار، صادرات به‌صرفه شده است.
ثالثا هم‌اکنون دیگر حتی مردم عادی هم حاضر نیستند با تورم بالای ۳۰درصد در بانک با نرخ ۱۸درصد سرمایه‌گذاری کنند و ترجیح می‌دهند نقدینگی‌هایشان را جای دیگری ببرند و بعد از برخورد‌های دستوری و قهری با عاملان بازار ارز و سکه، مردم بازار بورس را تنها جای امن برای سرمایه‌گذاری یافتند و نقدینگی به این بازار سرازیر شده است. پایین نگه داشتن قیمت ارز طی یک سال اخیر به‌صورت دستوری هم باعث شد بازارهای ارز و سکه جذابیت‌شان را در مقابل بورس از دست بدهند.
بنابراین همانطور که می‌بینید بحران‌ها به‌صورت کاملا منطقی به نفع بورس تمام شده‌اند و رشد چشمگیر بورس امسال با یک تحلیل درست خیلی چیز دور از انتظاری هم نبود و چون همین شرایط همچنان ادامه دارند؛ بنابراین رشد بورس هم می‌تواند فعلا ادامه داشته باشد.
اما آیا جنس بحران کرونا مشابه بحران‌های قبلی هست؟
مسلما نه! این‌بار چند عامل تفاوت ایجاد می‌کنندکه باید به آنها توجه کرد. از یک‌طرف وقتی ایران به‌عنوان کانون کرونا شناخته شود و مرزها بسته می‌شوند، صادرات متوقف گشته و ورود ارز به کشور سخت‌تر و سخت‌تر می‌شود. در چنین حالتی موقتا شرکت‌های بورسی صادرات محور، شاهد افت درآمد‌هایشان خواهند بود.از طرف دیگر یکی از شرکای تجاری اصلی ایران کشور چین است و دردسرهایی که این کشور از ناحیه ویروس کرونا فعلا با آن دست به گریبان است باعث شده رشد اقتصادی چین کاهش یابد و به تبع آن نیاز چین به محصولات خام و موادی که از ایران وارد می‌کند نیز کاهش خواهد یافت.نکته سوم اینکه کسانی که طی یک سال اخیر در بورس تهران فعال بوده‌اند در بدبینانه‌ترین حالت ممکن بالای ۱۰۰ درصد سود کسب کرده‌اند و شاید تا حد زیادی الان مایل باشند که سهام را فروخته و نقد کنند. مخصوصا که ما نزدیک عید ۹۹ هستیم و شاید خیلی از سهامداران ترجیح بدهند پول‌هایشان را نقد کرده برای شب عید و همین قضیه افزایش فشار فروش را به همراه داشته باشد.
با همه این دلایل، برای جمع‌بندی باید به یک نکته مهم توجه کرد، رشد اصلی بورس تهران در یک سال اخیر مرهون افزایش قیمت دلار و تورم بوده و همانطور که می‌بینید طی چند هفته اخیر ما افزایش شدیدی را دوباره در قیمت دلار شاهد بودیم که نمی‌توان از کنارش به‌راحتی گذشت. این افزایش قیمت با کمی تاخیر تاثیرش را در بورس تهران خواهد گذاشت و قیمت سهام را رشد خواهد داد، بنابراین حتی اگر دلایل بالا از قبیل کرونا و نزدیکی به شب عید باعث شود شاخص اصلاح کوچکی داشته باشد، اما همچنان می‌توان روند اصلی بورس را صعودی دانست و برای کسانی که نمی‌توانند سرمایه‌گذاری‌های دلاری انجام دهند، شاید همین اصلاح شاخص فرصت خوبی برای خرید سهام در قیمت‌های پایین‌تر باشد. البته نکته‌ای که باید به آن توجه کرد شناسایی سهام پر‌پتانسیل است که حتی در بازار منفی هم به‌خاطر داشتن فاندامنتال قوی بتوانند مثبت باشند. فراموش نکنیم سهامی که فاندامنتال قوی دارند در بازارهای منفی کمتر ضربه می‌خورند و ریزش کمی خواهند داشت و در بازار مثبت شدیدتر رشد می‌کنند.
